6 grudnia 2024 r. mija 10. rocznica śmierci Adama Domańskiego (1938-2014), filologa klasycznego, bibliotekarza, bibliofila, wytrawnego znawcy rynku księgarskiego, kustosza dyplomowanego i wicedyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.
Urodził się 24 grudnia 1938 r. w Gdyni, w rodzinie inteligenckiej. Ukończył renomowane Liceum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu, które po wojnie współorganizował jego ojciec. W 1957 r. zdał egzamin na Akademię Medyczną w Poznaniu. Po roku zrezygnował jednak z medycyny. Przeniósł się na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu i w latach 1958-1963 studiował filologię klasyczną.
Od 2 września 1963 r. został zatrudniony w Bibliotece UMK, gdzie – poza czteroletnią przerwą (1973-1977) przeznaczoną na dydaktykę języka łacińskiego w Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych UMK – pracował aż do emerytury w roku 2009. Związany był z kilkoma agendami: Oddziałem Informacyjno-Bibliograficznym (1963 r.), Oddziałem Informacji Naukowej (1978-1979) – początkowo jako kierownik Sekcji Informacji, a później całego działu, prowadził również Oddział Opracowania Zbiorów Nowych (1980-1983). Najdłużej, od 1964 r., pracował w Oddziale Gromadzenia i Uzupełniania Zbiorów: w latach 1969-1973 na stanowisku kierownika Sekcji Wydawnictw Krajowych, a od 1983 r. – szefa działu, przekształconego w roku 1994 na Oddział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów. Zajmował się m.in. magazynem dubletów i tzw. zbiorów zabezpieczonych odnajdując tamże i włączając do zasobów biblioteki wiele cennych egzemplarzy. Miał bardzo dobre rozeznanie rynku księgarskiego, uczestniczył stale w Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie (1958-2008) i aukcjach antykwarycznych, utrzymywał zawodowe oraz przyjacielskie kontakty z wieloma wydawcami, także z zagranicy. Bezinteresownie pomagał w przygotowywaniu bibliotecznych tekstów do druku, redagował, tłumaczył (zwłaszcza z łaciny i greki).
W 1979 r. otrzymał stopień kustosza dyplomowanego, a w 1985 r. – starszego kustosza dyplomowanego. W okresie 1987-1992 pełnił dodatkowo obowiązki wicedyrektora Biblioteki UMK, odpowiadając za pion podstawowej jej działalności: pozyskiwanie, opracowanie i udostępnianie zbiorów.
Opublikował kilkanaście artykułów. Są wśród nich wspomnienia o kolegach-bibliotekarzach: Ludgardzie Krystynie Bielskiej-Iwanowskiej („Głos Uczelni” 2001) i Stefanie Czai („Roczniki Biblioteczne” 2003). Razem z Mirosławem A. Supruniukiem opracował materiały z sesji poświęconej Henrykowi Barańskiemu: Homo Bibliographicus : Henryka Baranowskiego zmagania z bibliografią (Toruń 2001). Z zainteresowania historią czasopiśmiennictwa z terenu Kujaw zrodziły się kolejne teksty: Julian Walenty Prejs i jego "Biedaczek", cz. 1-2 (W: Studia o działalności i zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1982, 1987), Powstanie i upadek inowrocławskiego "Kujawiaka", z XIX-wiecznych polemik prasowych (W: Acta Universitatis Nicolai Copernici. Bibliologia, 1998) czy też Obchody 200. rocznicy Odsieczy Wiedeńskiej w Toruniu w świetle lokalnej prasy z 1883 r. („Rocznik Toruński” 1986).
Był bardzo aktywnym członkiem wielu organizacji społecznych i zawodowych, pełniąc w nich różnorodne funkcje (członka zarządu, wiceprezesa, skarbnika, sekretarza). Reprezentował bibliotekarzy akademickich w Radzie Bibliotecznej i w Senacie uczelnianym. Należał do uniwersyteckiego oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego i Koła Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Udzielał się w pracach Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (z którego wypisał się w 1983 r.), Polskiego Towarzystwa Filologicznego. W roku 1966 wstąpił do Towarzystwa Bibliofilskiego im. Joachima Lelewela w Toruniu. Zgromadził spory prywatny księgozbiór, znaczony własnym ekslibrisem. Cimelia ze swojej kolekcji eksponował m.in. na wystawie z okazji 50-lecia Towarzystwa w 1976 r.
Za wielowątkową działalność na rzecz bibliotek i bibliotekarzy A. Domański został uhonorowany w roku 2006 Złotym Krzyżem Zasługi.
Zmarł 6 grudnia 2014 roku (pokonała go nieuleczalna choroba). Jest pochowany w Toruniu na Cmentarzu Ewangelickim będącym częścią Cmentarza św. Jerzego (sektor M, rząd 6, grób 9).
H.M.
Zob. też:
Supruniuk Mirosław A.: Omne ignotum pro magnifico, pamięci Adama Domańskiego (1938-2014). „Głos Uczelni” 2015, nr 3, s. 33-35.
Szturo Grzegorz: Adam Domański (1938-2014). W: Zostawili swój ślad. Warszawa : Wydaw. SBP, 2017, s. 29-38. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 15).